Skala lęku społecznego Leibowitza – narzędzie pomocne w ocenie nasilenia objawów fobii społecznej

Skala lęku społecznego Leibowitza to test opracowany przez Michaela R. Leibowitza, amerykańskiego psychiatrę. Jego celem jest określenie natężenia lęku społecznego określanego również mianem fobii społecznej. Test ten składa się z 24 bardzo precyzyjnie określonych zachowań w danej sytuacji społecznej (np. jedzenie w miejscu publicznym), które należy ocenić w skali od 0 do 3 w tabeli dotyczącej zarówno samego lęku, jak również unikania danej sytuacji.

Czym jest skala lęku społecznego Leibowitza?

Wynik skali nie jest jednoznaczny z diagnozą fobii społecznej, można go wykonać samodzielnie, by szacunkowo określić nasilenie dolegliwości.

Należy przeczytać opisy wszystkich sytuacji przedstawionych w tabeli i każdym przypadku odpowiedzieć na 2 pytania:

• jak mocno doświadczam lęku lub strachu w tej sytuacji?
• jak bardzo jestem skłonny unikać takiej sytuacji?

Odpowiedziom należy przypisać następujące punkty:

Strach lub lęk:                                                                                              Unikanie sytuacji: 

0 = brak                                                                                                        0 = nigdy (0%)

1 = łagodny                                                                                                  1 = niekiedy (1 – 33%)

2 = umiarkowany                                                                                          2 = często (34% – 66%)

3 = silny                                                                                                        3 = zawsze (67% – 100%)

Należy zsumować wyniki z kolumn „strach lub lęk” oraz z kolumny „unikanie”, tak aby uzyskać łączną punktację, co następnie należy porównać z następującymi przedziałami punktowymi:

Wyniki:

0 – 54 = brak fobii społecznej,

55 – 65 = łagodna fobia społeczna,

66 – 80 = umiarkowana fobia społeczna,

81 – 95 = nasilona fobia społeczna,

96 i więcej = bardzo nasilona fobia społeczna.

Jeśli wyniki testu wskazują, że możesz cierpieć na fobię społeczną, rozważ skontaktowanie się psychologiem lub psychiatrą, w celu doprecyzowania rozpoznania i ewentualnego wdrożenia odpowiedniej terapii.

Charakterystyka i przyczyny fobii społecznej

Pod określeniem fobii społecznej kryje się pewnego rodzaju zaburzenie lękowe, które ujawnia się w momencie, gdy osoba cierpiąca na nie znajdzie się w otoczeniu innych, nieznanych jej osób bądź też w wielu, różnych sytuacjach społecznych (np. w trakcie wystąpień publicznych). W takich momentach osobie cierpiącej na fobię społeczną wydaje się, iż jest ona poddawana ciągłej ocenie. Fobia społeczna może objawiać się na wiele sposobów, wśród których wymieniamy przede wszystkim sam lęk, a także objawy somatyczne, takie jak drżenie rąk, duszności, przyspieszone bicie serca czy problemy ze swobodnym wypowiadaniem się. Reakcja unikania prowadzi do doraźnej ulgi, ale jej konsekwencją jest stopniowe ograniczanie aktywności i wycofywanie się z relacji.

Jeżeli chodzi o przyczyny pojawienia się fobii społecznej, to ten stan rzeczy może mieć zróżnicowane podłoże.

Psychoanaliza wskazuje, że objawy lęku społecznego wynikają z nieświadomych konfliktów zakorzenionych w doświadczeniach wczesnego dzieciństwa. Osoba z lękiem społecznym ma nadmiernie idealistyczne oczekiwania względem siebie i jednocześnie jest bardzo wobec siebie krytyczna (superego jest zbyt surowe, natomiast ego jest zbyt słabe, by poradzić sobie z lękiem). Ogromny wpływ na pojawienie się u danej osoby fobii społecznej ma  środowisko, w jakim dorastała, a także jej doświadczenia w grupie rówieśniczej.

Obecnie dysponujemy efektywnymi metodami terapii fobii społecznej, w przypadku wielu osób udaje się uzyskać satysfakcjonującą poprawę samopoczucia i funkcjonowania.